Müftülüklere resmi nikah kıyma yetkisinin verilmesini (müftü nikahı)
hukuken değerlendirmeden önce Avukat Serdar Han Topo‘ya göre aile yapısından bahsetmek daha bütünsel bir açıklama yapmayı sağlayacaktır. Bir toplumu oluşturan en küçük yapıtaşı ailedir. Aile kurumuna ne kadar değer verilirse, devlet kurumu da o kadar güçlü hale gelir. Bu sebeple aile kurumu da devletin verdiği yetkiyle kurulmaktadır. Devlet bu yetkiyi Kanunla belli kişilere tanımıştır. Son düzenleme ile birlikte bu yetkili kişilere müftüler de dahil olmuştur.
Müftülere nikah kıyma yetkisi (Müftü Nikahı) veren hukuki düzenlemeyi anlayabilmek için öncelikle Türk Hukuk Sistemi’nde evlilik müessesini ve müftülerin görev tanımını ve bu düzenleme ile amaçlananı irdelememiz gerekmektedir.
Av. Serdar Han Topo: Nikah İşlemleri Nasıl Gerçekleştirilir?
Nikah işlemleri evlenmeye karar veren ve evlenmelerine kanunen engel bulunmayan kişilerin yetkili kurumlara şahsen başvurması üzerine başlatılır. Evrak aşamaları tamamlanıp, çiftlere uygun bir tarih verildikten sonra nikah kıymaya yetkili kişi önünde çiftlerin sözlü ve yazılı onayı alınarak resmi nikah merasimi gerçekleştirilir. Topo Hukuk Bürosu kurucu Avukatı Serdar Han Topo bu konuda bir dipnot geçmekte faydanın olacağını belirtiyor; mevzuatımızda resmi nikah sözlü olarak irade beyanları açıklandığında kurulmakta, yazılı onay akdin kurulması için şart olarak aranmamaktadır.
Kimler Nikah Kıymaya Yetkilidir?
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre nikah kıymaya yetkili kişiler; belediye başkanları, belediye başkanının görevlendirdiği memurlar ve muhtarlardır.
Birçok tartışmaya konu olan Müftü Nikahı olarak bilinen yeni düzenleme nedir?
Ekim 2017′ de Nüfus Hizmetleri Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı TBMM İçişleri Komisyonu’nda kabul edildi. Bu tasarının kabulü ile birlikte müftülüklere de resmi nikah kıyma yetkisi verildi.
Müftü Kimdir, Nerede Çalışır?
Müftüler,toplumu İslam dini hakkında aydınlatan, din hizmetlerini düzenleyen ve denetleyen kişidir. İl ve ilçelerde Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı müftülükler büroda görev yaparlar. Çalışmalarında bulunduğu il veya ilçenin kamu yöneticileri ve yöre halkıyla etkileşim halindedirler.
Müftülüklere resmi nikah kıyma yetkisinin verilmesi birçok tartışmaya sebep olmuştur. Bu tartışmaların başlıcaları; çocuk gelinlerin artmasına sebep olacağı, laiklik anlayışı ile çeliştiğine ilişkindir.
Yasanın yürürlüğe konulma amacı ise dini nikahın ayrıca kıyılmasına gerek kalmadan Müftülük huzurunda kıyılan nikah ile resmi ve dini nikahın tek işlemle yapılması olarak ifade edilmiştir.
Bu değişikliğe tarafsız bir gözle bakacak olursak; tartışmaların doğruluk/yanlışlık payı süreç içerisinde anlaşılacak olsa da eski düzenlemede nikah kıymaya yetkili kişilerin görevine hala devam etmesi, bunlara ek olarak tercihini Müftülüğün nikah kıymasından yana kullanmak isteyenlerin bunu da değerlendirebilecek oluşu bu değişikliğin pozitif yanı olmuştur.